تقييم المستخدم: 0 / 5

تعطيل النجومتعطيل النجومتعطيل النجومتعطيل النجومتعطيل النجوم
 

C:\Users\Eier\Desktop\indnosie.jpg C:\Users\Eier\Desktop\اىدنوسيا 222.jpg


 ژیان یاسین نبی

 میناک ئەندنوسیا : ل سالا 1602 هەتا شەرێ جیهانیێ دووێ وەلاتێ ئەندنوسیا هاتبوو داگیر کرن ژ لایێ مەملەکەتا هولەنداڤە ، ژ ئەگەرێ شەرێ جیهانیێ دوو وەلاتێ یابان بهێزا لەشکەری ئەندونوسیا داگیر کر ، ژ ئەگەرێ شکەستنا یابانیان ل شەرێ جیهانیێ دووێ بو ئەگەرێ هندێ ئەندنوسیان سەربەخوی یا خو راگەهاند ل 17.08.1945 ل سەر دەستێ ( ئەحمەد سوکارنو ) ، دەرئەنجامێ ڤێ راگەهەهاندنا سەربەخویێ هێزێن هولەندی هەمی هەولەک دا کو جارەکا دی وەلاتێ ئەندنوسیا بێخیتە ژێر دەستهەلاتا خوڤە ژ لایێ ئابوری و جڤاکی وسیاسی ، لێ مللەتێ ئەندونیسیا بەرگریەکا زورابهێز کر ژ بو ئازادیا وەلاتێ خو د ئەنجامێ شەرێ ڤەکێشیای ل سالا 1947 هەتا سالا 1949 هولەندا ملکەچ بو و خوڤەکێشا و بو ئەگەرێ وێ چەندێ کو ئەندنوسیا وەک وەلاتەک سەربەخو درێژە بدەت . یا گرنگ ئەوە کو دان پێدانا هولەندا ل سەر ئەو کارێ شاش و درندانە دەرەقەتی وەلاتێ ئەندنوسیا کری و بویە ئەنجامێ ب هزارا قوربانیان ل ئەندنوسیا ،بیروکا دەست پێشخەریا لێبورینێ ژ لایێ چەند ئەفسەرەکێ خانەنشینێن هولەندی کو بەشدار ببون ل وی جەنگێ خویناوی و بهەڤکاریا چەند رێکخراوەکێن سڤیلێن ئەندنوسی بو سەبەبێ وێ چەندێ حکومەتا هولەندی برێکا کەنالێن دیپلوماسی دان ب شاشیا خو بدەت ل سالا 2005 ب شێوەیەکێ رەسمی داخازا لێبورینێ کر . لێ یاگرنگ ئەوە کو لپێشیا چەند روژەکا ل یادا 75 سالیا سەربەخوییا ئەندنوسیا مەلکێ هولەندا ( ولیم الکسندر ) و هەڤژینا وی ( مەکسیما) بو ماوێ چوار روژا ژ بو بەشدار بون ل ئاهەنگا سەربەخوییا ئەندنوسیا و داخازا لێ بورینێ کر و سوزا قەرەبو کرنا وان خێزانێن زەرەرمەندێ وی شەرێ ل ناڤ بەرا 1947 هەتا 1949 هاتیە کرن . هەروسا بەرسڤا سەروک کومارێ ئەندنوسیا ( جوکو و دودو) ژ بو شاهێ هولەندا ئەو بو ( ئەم ب گەرمی بخێر هاتنا شاهێ هولەندا دکەم و بو جارائێکێ یە کو ل ڤی ئاستی هوسا بلند کەسەک ژ وەلاتێ هولەندا بەشدار دبیت ل ئاهەنگێن سەبەخوییا ئەندنوسیا ، و ئەز سوپاسیا وی دکەم کو لێبورین خاستی ب ناڤێ وەلاتێ هولەندا بۆ مللەت و دەولەتا ئەندنوسیا ، هەروەسا سەروککومارێ ئەندنوسیا گوت ب لێبورنڤە کو نەشێن مێژوویێ ب گوهرین لێ ئەم دشێین سەر بوریێ وەرگرین ژ رابردوی . مێژوو نە یا ڤالایە ژ ڤان ڕەنگە رویدانان یێن كو پێتڤی لێبورین خواستنێ نە لسەر ئاستێن بلند بو نموونە ل 30 ی كانوونا دووێ سالا 1933 لژێر ناڤێ دوماهیك چارەسەر ( Enlosun )ل وی دەمێ هێتلەر بویە راوێژكارێ ئەلمانیا . ل وی دەمی كوشتارا جوهیا دەستپێكر كو تێدا نزیكی 6000000 كەس هاتنە كوشتن و سوتن كو دناڤدا 1500000 كەس زاروك بوون . و ژناڤبرنا 5000 ژ رەڤەندێن جوهی بڤێ چەندێ سێچارێكێن جوهیا ل ئەوروپا ژناڤبرن . ئەڤ كوشتارە نە ژ ئەگەرێ بەركەفتنا شەرێ جیهانی بوو ، بەلكو كوشتارەكا بەرنامەكری وپلان بو دانایی بو . ئەڤ تاوانا قێزەون یا پێتڤی بو كو حكومەتا ئەلمانیا و سەرانێن وێ لێبورینێ ژ گەلێ جوهی و تەڤایا مروڤایەتیێ بخوازن لێ هێشتا نەگەهشتینە وی ئاستێ مەزن هەروەكی غاندی دبێژیت لێبورین سیفەتێ مروڤێن مەزنە . د ڤی بابەتی دا یا كو پەیوەندی ب كوردان ڤە هەی دیسان كیمیا بارانكرنا هەلەبچە و ناوچێن كوردیە ژ لایێ حكومەتابەعس ڤە كو نزیكی 5000 كەس بونە قوربانی ڤێ كارەساتێ ژبلێ تێكدانا ژینگەهێ و هەتا نوكە گەلەك ژ وان بەركەفتیان نەهاتینە چارەكرن و درەوشەكا زور خراب دا دەربازدبن ، سەرەرای كو پشتی رژێما سەدام چەند حكومەت هاتن و چوون لی دیسان بێباكانە ل یادێن هەلەبجە دا ئامادەدبن بێی كو ب فەرمی داخازا لێبورینێ ژ ڤی مللەتێ زەرەرڤێكەفتی بكەن .


مقالات

Default Image

المستقبل للدول غير المتقاعسة مناخياً

المصادقة على اتفاقية باريس حول تغيّر المناخ تؤشّر إلى عصر جديد، تحكمه قواعد مختلفة عما كان سائداً من قبل. قبل مؤتمر باريس العام الماضي، كان البعض يراهن على أن الاتفاق لن يحصل، والنتيجة كانت توقيع مئتي دولة، بما فيها الملوثان الأكبران الولايات المتحدة والصين.…

دستور اقليم كردستان باللغة الكردية

الإعلان العالمي لحقوق الإنسان

دستور اقليم كردستان باللغة العربية

Go to top